خیلی از ما به واسطه سبک زندگی، امکان حضور در کلاسهای آموزشی برای یادگیری یک زبان جدید را نداریم. با این حال، عدم امکان حضور در این کلاسها به معنی این نیست که نخواهیم توانست زبان دیگری یاد بگیریم. افراد زیادی تا به حال توانسته اند زبان را از طریق خودآموزی یاد بگیرند. در صورتی که اصول کلی خودآموزی را رعایت کنید، حتما میتوانید به مهارت خوبی در زبان مورد نظر خود برسید. در این مطلب در مورد 5 تا از مهمترین اصول خودآموزی زبان در منزل صحبت میکنیم.
1- انتخاب منابع آموزشی
انتخاب منابع آموزشی از چیزی که فکر می کنید به مراتب مهم تر است. بسیاری از زبان آموزان تنها به واسطه انتخاب نامناسب منابع آموزشی است که نمی توانند به هدف خود برسند. متاسفانه در بازار آموزش زبان در ایران هم، اطلاعات مناسبی در رابطه با روشهای انتخاب منابع وجود ندارد. برای انتخاب یک منبع آموزش خوب باید به نکات زیر توجه کنید:
- سطح آموزشی: اینکه یک منبع آموزشی برای چه سطحی آماده شده بسیار مهم است. در صورتی که مبتدی هستید از منابعی که برای سطوح پیشرفته طراحی شده (مثل کتاب 504، کتاب های آزمون های تافل و آیلتس و …) استفاده نکنید. در زمان انتخاب یک کتاب آموزشی حتما باید توجه کنید که این کتاب برای چه سطحی نوشته شده، صرف اینکه یک کتاب برای آموزش زبان طراحی شده به هیچ عنوان کافی نیست. در صورتی که کتاب آموزشی شما از سطح فعلی شما بالاتر باشد، احتمالا به سرعت خسته، گیج و ناامید می شوید.
- مهارت مورد نظر: کتاب های آموزشی زبان معمولا به طور خاص روی یک یا چند مهارت زبانی تمرکز می کنند. در زمان انتخاب منبع باید بدانید که کتاب مورد نظر شما کدام یک از مهارت های چهارگانه خواندن، نوشتن، گفتن یا شنیدن را تقویت می کند و یا بر کدام یک از مهارتهای پایه ای واژه اموزی یا گرامر تمرکز دارد. در صورتیکه کتاب یا نرم افزار مورد نظر شما همه این مهارت ها را پوشش نمی داد، از یک منبع دیگر در کنار آن برای پوشش کامل مهارت ها استفاده کنید.
- خودآموز بودن منبع: همه منابع آموزشی زبان خود آموز نیستند. برخی از این منابع برای آموزش زبان در کلاسها طراحی شده اند. این منابع برای کسی که میخواهد زبان را در خانه یاد بگیرد مناسب نیستند چراکه بخش هایی از آن به نوعی طراحی شده که برای یادگیری نیاز به مدرس دارد. در انتخاب منابع آموزشی به خودآموز بودن آن ها توجه کنید و سعی کنید از کتابهای آموزشی کلاس ها برای خودآموزی استفاده نکنید.
- میزان اعتبار منبع: باید بدانید که همه منابع آموزشی از کیفیت مشابهی برخوردار نیستند. برخی از کتاب ها یا نرم افزارهای آموزشی کیفیت پایین تری نسبت به بقیه دارند. این کیفیت بر اساس میزان نظم و پوشش مناسب منبع نسبت به چیزی که آموزش میدهد، سنجیده می شود. در زمان انتخاب منابع بد نیست اگر نظر دیگر استفاده کنندگان از آن و مدرسین زبان را هم در رابطه با ان بپرسید.
2- زمانبندی
زمانبندی برای یادگیری یک زبان، دومین اصل اساسی در یادگیری است. باید سعی کنید زمان های مشخصی را برای یادگیری معین کنید و به آنها پایبند باشید. در صورتی که برای یادگیری زبان جدید کاملا جدی هستید، حداقل به روزی نیم ساعت تا یک ساعت یادگیری نیاز خواهید داشت. سعی کنید تمام زمان تخصیص داده شده را برای یادگیری های جدید صرف نکنید، بلکه نیمی از ان صرف مرور مطالب گذشته شود. از این طریق کمتر خسته می شوید و بهره وری یادگیری شما به مراتب بیشتر می شود.
بهترین روش برای زمانبندی، استفاده از ساعات پِرت شماست. در صورتی که در طول روز از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده می کنید، یا به واسطه کار و تحصیل مجبور به منتظر ماندن در زمان های مشخص هستید، از این زمان برای یادگیری استفاده کنید. بهترین روش این است که همیشه یک کتاب کوچک یا یک نرم افزار اموزشی را همراه خود داشته باشید تا بتوانید به سرعت به منابع آموزشی دسترسی داشته باشد.
3- تداوم
تداوم سومین اصل مهم برای خودآموزی زبان است. یادگیری یک زبان جدید مثل حرکت روی یک سطح شیب دار لیز است. اگر به جلو حرکت نکنید، حتما به عقب خواهید رفت. باید سعی کنید در یادگیری خود تداوم داشته باشید. از آنجایی که روند یادگیری زبان یک روند طولانی مدت است و حداقل به 1 سال زمان نیاز دارد، تداوم در یادگیری بسیار با اهمیت است.
برای حفظ تداوم باید سعی کنید امید خود را حفظ کنید، برای بالا نگه داشتن امید، توصیه ما توجه به نکات زیر است:
- یادگیری زبان یک مهارت یک بار برای همیشه است! اگر یکبار در زندگی بتوانید یک زبان را تا سطح پیشرفته یاد بگیرید، این مهارت تا پایان عمر در کنار شما خواهد ماند و می توانید از ان استفاده کنید.
- یادگیری زبان برعکس بازی های کامپیوتری است. یعنی هر قدر جلوتر بروید یادگیری آسان تر می شود. پس از رسیدن به سطح متوسط، شما میتوانید یادگیری را از طریق تماشای فیلم، خواندن کتاب و گوش دادن به موسیقی ادامه دهید و این موضوع یادگیری را به مراتب ساده تر می کند. در مراحل اولیه به واسطه ناآشنا بودن با اصول زبان جدید، همه چیز سخت تر به نظر می رسد.
- یادگیری زبان یک مهارت طلایی است. به ویژه در مورد زبان انگلیسی، یادگیری زبان مهارتی است که می تواند در همه بخش های زندگی به شما کمک کند. از طریق این یادگیری میتوانید در شغل خود پیشرفت کنید، تفریحات بهتری داشته باشید و به منابع علمی بی شمار دسترسی داشته باشد.
- یادگیری زبان جایگاه اجتماعی شما را بالاتر می برد. جایگاه اجتماعی تنها به واسطه مدرک دانشگاهی یا ماشین گران قیمت بالا نمی رود. داشتن مهارت های طلایی مانند زبان، هنر و … هم می تواند جایگاه اجتماعی شما را بالا ببرد.
4- استفاده و کاربرد
یادگیری بدون استفاده از یک مهارت، به از بین رفتن آن می انجامد. در روند یادگیری یک زبان باید سعی کنید تا جای ممکن از مهارت آن در زندگی روزمره استفاده کنید. این موضوع با بالا رفتن سطح یادگیری شما ساده تر می شود. برای استفاده از مهارت زبان سه تا از بهترین روش ها عبارتند از:
- کتاب ها: کتابهای داستانی سطح بندی شده برای یادگیری زبان های جدید زیاد هستند. از طریق تهیه این کتابها میتوانید از مهارتی که در زمینه واژه و گرامر یاد گرفته اید استفاده کنید. به ویژه اگر نوآموز هستید، حتما پیش از خرید کتاب نگاهی به متن ان بیاندازید و مطمئن شوید سطح آن برای شما مناسب است.
- فیلم و کارتون: استفاده از فیلم و کارتون برای یادگیری زبان بسیار موثر است. در صورتی که در سطوح مبتدی هستید، تماشای کارتون به شما توصیه می شود چون با توجه به گروه هدف کارتون ها (کودکان) معمولا از واژه های ساده تری در آن ها استفاده می شود و کلمات به طور بهتری تلفظ می شود. سعی کنید کارتون های زبان اصلی را به همراه زیر نویس همان زبان تماشا کنید و در جاهایی که متوجه منظور نمی شوید از دیکشنری استفاده کنید.
- موسیقی: استفاده از موسیقی هم میتواند تاثیر خوبی بر روی مهارت زبان شما بگذارد. به ویژه اگر تلاش کنید و ترانه یک آهنگ را حفظ کنید. حفظ کردن یک ترانه از دو جهت به شما کمک می کند، اول اینکه واژه ها و ساختارهای جدید در ذهن شما شکل می گیرد. نکته دوم در مورد تمرین تلفظ در زبان جدید است. از طریق حفظ کردن و مجدد خواندن یک ترانه شما تلفظ کردن واژه های جدید را تمرین می کنید.
5- همراه یا پارتنر
مهارت زبانی یک مهارت ارتباطی است. یعنی زبان کمک میکند دو یا چند نفر بتوانند با هم ارتباط داشته باشند. برای یادگیری بهتر یک زبان داشتن یک همراه یا پارتنر می تواند کمک زیادی به شما بکند. در انتخاب پارتنر به نکات زیر توجه کنید:
- کسی را انتخاب کنید که با او راحت باشید. استفاده از نزدیکانی که مانند شما به زبان علاقه دارند می تواند خیلی موثر باشد. میتوانید به طور مداوم زمان هایی را برای صحبت کردن با انها به زبان جدید اختصاص دهید.
- کسی را انتخاب کنید تقریبا هم سطح شما باشد. اینکه همراه شما مهارت هایی مشابه شما داشته باشد کمک می کند رقابت بهتری برای شما در یادگیری ایجاد شود و بهتر همدیگر را متوجه شوید.
- کسی را انتخاب کنید که انگیزه بالایی داشته باشد. اگر همراه شما انگیزه بالایی داشته باشد، به شما هم در ادامه دادن مسیر کمک می کند. برعکس اگر فردی باشد که در یادگیری بدون انگیزه است میتواند شما را هم از یادگیری ناامید کند.
