تلفظ یا واگویی یکی از بخش های بسیار مهم در یادگیری یک زبان های خارجی است. می توان گفت بدون داشتن توانایی کافی در تلفظ حتی در صورت داشتن دانش کامل در لغت دانی یا گرامر امکان صحبت کردن به یک زبان را نخواهید داشت. همچنین می دانید که کیفیت تلفظ حروف و خواندن جملات هم می تواند نقش موثری در درک شنیداری طرف مقابل از صحبت های شما داشته باشد.
هر قدر توانایی تلفظی شما در یک زبان پایین تر باشد امکان درک شنیداری صحبت های شما برای دیگران سخت تر می شود. عدم توانایی بالا در تلفظ معمولا خود را به صورت لهجه بسیار قوی (عموما لهجه مشابه زبان مادری زبان آموز) نشان می دهد. پس در صورتی که فردی کلمات و جملات زبان دیگری را با لهجه زبان مادری خود ادا می کند مشکل اصلی در دانش و توانایی تلفظ پایین فرد است.
موضوع پیچیده در رابطه با تلفظ معمولا عدم امکان معادل سازی دقیق صداها در زبان های متفاوت است. از آنجا که امکان آموزش کتبی یا ویدئویی نحوه تلفظ حروف وجود ندارد، تسلط در این بخش نیاز به تمرین و دقت زیادی دارد.
آیا داشتن لهجه بد است؟
داشتن لهجه در یک زبان به معنای دور شدن شما از ایده آل یادگیری در آن زبان است. در ضمن باید توجه داشته باشید که زمانی که با لهجه صحبت می کنید امکان درک صحبت های شما در شرایطی که کیفیت صوتی پایین تر است، مثل مکالمات تلفنی خیلی سخت می شود. در نتیجه در زمان یادگیری باید سعی کنید تلفظ کلمات و جملات را با کمترین لهجه یادبگیرید.
چرا خواندن تلفظ به خط فارسی اشتباه است؟
نوشتن حروف به خط فارسی اشکالات زیادی دارد اما دوتا از مهمترین آنها نکات زیر هستند:
عدم وجود معادل های دقیق: مشکل عدم وجود معادل ها به ویژه در زبان های اروپایی معمولا خود را در حروف صدادار بیشتر نشان می دهد. در زبان فارسی ما 6 حرف صدادار داریم. این شش حرف شامل 3 حرف صدادار بلند (آ، او، ای) و 3 حرف صدادار کوتاه ( َ ، ِ ، ُ ) می شود. هر یک از این حروف نماینده یک صدا هستند. یعنی در مجموع ما در زبان فارسی 6 آوای صدادار داریم. این درحالیست که تعداد آواهای صدادار در زبان های اروپایی به مراتب بیشتر است.
برای مثال در زبان انگلیسی بیش از 20 ترکیب صدادار داریم. ترکیبهایی که به ندرت در زبان فارسی دارای معادل هستند. حتی صداهایی که به نوعی قابل معادل کردن هستند هم صدایی دقیقا مشابه ندارند. این موضوع در مورد دیگر زبان های اروپایی هم صدق می کند، زبان های آلمانی، فرانسه، ایتالیایی، اسپانیایی و … هم آواهایی دارند که به هیچ عنوان معادل فارسی ندارند.
صداهای کوتاه در خط فارسی: در خط فارسی حرف صدادار کوتاه یعنی فتحه، کسره و ضمه را به صورت خطوطی در بالا یا پایین حروف دیگر می نویسیم. این نحوه نوشتن معمولا خواندن درست این حروف را دچار مشکل می کند، و احتمال اشتباه در خواندن حروف را به مراتب افزایش می دهد. میتوان گفت از این نظر نوشتن تلفظ کلمات به خط لاتین حداقل می تواند اطلاعات بیشتری را در اختیار شما قرار دهد.
پس در صورتی که تلفظ کلمات در یک زبان را از طریق نحوه نوشته شدنش در خط فارسی یادبگیرید به احتمال قوی آنقدر لهجه فارسی خواهید داشت که کسی معنای صحبت های شما را متوجه نمی شود. می توان گفت یادگرفتن تلفظ کلمات از طریق نوشتن آن به فارسی آنقدر آسیب رسان است که با یادنگرفتن تلفظ تفاوت زیادی ندارد. توجه داشته باشید که در صورتی که تلفظ حروف را به این صورت یادبگیرید باید در آینده همه آنها را مجدد اصلاح کنید. (که به مراتب از یادگیری اولیه سخت تر است)
پس چطور تلفظ را یادبگیریم؟
برای یادگیری تلفظ دو روش استاندارد عمومی وجود دارد. روش اول گوش دادن به نحوه تلفظ درست و تلاش برای تکرار آن است. روش دوم خواندن نحوه تلفظ به الفبای IPA است.
IPA (کوتاه شده International Phonetic Alphabet) یا الفبای آوانگاری بین‌المللی یک روش بین المللی و استاندارد برای نوشتن و خواندن آوای حروف و کلمات است (ممکن است آن را با نام فونتیک بشناسید). در این روش آوانگاران با بررسی دقیق نحوه تلفظ هر کلمه در یک زبان این تلفظ را آوانگاری می کنند. IPA از حروف لاتین و علائم ویژه خود برای نشان دادن جزئیات تلفظ هر کلمه استفاده می کند. از این طریق می توانید تلفظ هر کلمه را بدون کمترین اشتباه یاد بگیرید.
گرچه یادگیری نحوه خواندن IPA در ابتدا پیچیده است اما تنها روش کتبی مناسب برای یادگیری تلفظ حروف است. بیشتر لغت نامه های استاندارد دارای تلفظ نوشتاری حروف به این استاندارد هستند پس در صورتی که تا حدی با این روش اشنا شوید می توانید از آن به راحتی برای یادگیری تلفظ همه حروف استفاده کنید. به نحوه نوشته شدن دو کلمه مثال بالا توجه کنید:
ship /ʃɪp/
sheep /ʃiːp/
نحوه خواندن صدای “ای” و تفاوت آن در دو کلمه در این روش کاملا مشخص است. در صورتیکه با الفبای IPA آشنا باشید می فهمید که اولی با “ای کوتاه” و دومی با “ای بلند” تلفظ می شود.
اگر نوشتن تلفظ کلمات به فارسی اشتباه است چرا بسیاری از کتاب ها این کار را انجام میدهد؟
تمایل شدید افراد به یادگیری سریع و آسان زبان و اطلاع نویسندگان این کتاب ها از این موضوع اصلی ترین دلیل این کار است. در واقع چنین ناشرانی اهمیتی به روند و کیفیت آموزشی زبان آموز نمی دهند و تنها در تلاش برای فروش بیشتر کتاب هستند. با این کار، کتاب نه تنها کمکی به شما در یادگیری تلفظ نمی کند، بلکه آسیب جدی ای به روند یادگیری شما می زند.
